Opis

Jest to choroba spowodowana utrzymywaniem ryb w zbyt niskiej temperaturze. Wywołują ją grzyby z rodzajów Saprolegnia i Achlya. Najczęściej dotyka ona odmiany weloniaste o długich płetwach, ale jest ona chorobą wszystkich gatunków. Ryby chorują na pleśniawkę w przypadku wystąpienia kilku czynników inwazyjnych. Mimo występowania grzyba w wodzie do ataku na osobniki dochodzi jeśli są one osłabione po transporcie, zestresowane, zarażone bakteriami lub wirusami lub równocześnie występuje zbyt wysokie lub zbyt niskie pH wody i substancje toksyczne. Należy pamiętać, że ryby często chorują na pleśniawkę po walkach godowych, kiedy dochodzi do uszkodzenia ciała. Do pleśniawki ikry dochodzi, gdy jest ona niezapłodniona lub martwa. Do takich przypadków dochodzi, gdy ikra jest zamulona lub odcięta od tlenu. Jeśli grzyb rozwinie się na martwych jajeczkach ikry, atakuje on również zapłodnione i żywe ziarenka. Do rozwoju choroby na ikrze przyczynia się świeża, nieodstała woda i zbyt duża ilość rozkładających się substancji organicznych.

Objawy

Jeśli grzyb zaatakuje ciało ryby to jest on zauważalny w postaci cienkich, nitkowatych, brunatnobiałych lub szarawych strzępków. Jeśli wyjmiemy ryb z wody to można rozróżnić grzyb Saprolegnia, który jest obślizgłą zlepioną masą, natomiast grzyb Achlya ma postać krótkich strzępek podobnych do filcu.

Leczenie

Najskuteczniejszym sposobem na uodpornienie ryb na grzyba jest odpowiednia dieta i czynniki środowiskowe. Jeśli ryby są zdrowe, dobrze odżywione i utrzymane w odpowiednich warunkach to pomimo obecności grzyba pleśniawki w środowisku nie chorują na nią. By uniknąć inwazji grzybów z rodzajów Saprolegnia i Achlya należy regularnie usuwać ze zbiornika zalegające resztki pokarmu, kału, martwe ryby i rośliny. Zbyt niskie lub zbyt wysokie pH wpływa niekorzystnie na ochronne właściwości śluzu, co sprawia, że grzyby mają ułatwioną drogę do ataku ryby. Ryby, u których doszło do zaawansowanego stadium choroby należy wyeliminować z hodowli. U pozostałych osobników należy zastosować leczenie profilaktyczne. Należy zacząć od wyeliminowania przyczyny zarażenia. Jeśli chorobę wywołały bakterie należy zastosować środki bakteriostatyczne. Jako kuracje stosuje się kąpiele w różnych roztworach. Umieszczamy chore ryby w zbiorniku leczniczym i podnosi się stopniowo przez 2 dni optymalną temperaturę dla danego gatunku i utrzymujemy ją w czasie leczenia. Woda musi być natleniana. Jeśli pleśniawka dotknęła wartościowe ryby to kąpiel w roztworze poprzedza się pędzlowaniem bardziej stężonym roztworem kłębków grzyba, ale należy unikać zetknięcia ze skórą ryby. Do pędzlowania stosuje się następujące środki lecznicze w stężeniu: A) chromian rtęci – roztwór 1 ml na 10 l wody B) dwuchromian potasu – 1 g na 100 ml wody C) mertiolat – 100mg na 100 ml wody D) rywanol – 100mg na100 ml wody E) trypaflawina 100 mg na 200 ml wody F) nadmanganian potasu – 100mg na 100 ml wody G) jodyna 1 ml na 10 ml wody. Do zwalczania pleśniawki stosuje się następujące preparaty lecznicze: A) formalina, błękit metylowy, zieleń malachitowa wolna od cynku- (FMC) – do sporządzenia roztworu macierzystego FMC stosuje się: 100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylowego, 370 mg zieleni malachitowej. Taki roztwór (1-1,2 ml na 100 l wody lub 20-25 kropli na 100 l wody) stosuje się podczas kilkudniowej kąpieli w osobnym akwarium bez podłoża i roślin, a po trzech dniach dodaje się 2/3 dawki. B) sól kuchenna – roztwór 20 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli od 15 do 40 minut w zależności od wytrzymałości ryby. C) Bicyklina-5 – w stężeniu 1500000 j.m. na 10 l wody do stosowania w długotrałej kąpieli D) siarczan miedzi – jako roztwór 1 g na 10 l wody podczas kąpieli przez 10-30 minut, stosowanej 2-3 razy w tygodniu aż do zniknięcia pleśni. E) dwuchromian potasu – w roztworze 4-5 g na 100 l wody stosowany w kąpieli przez 7-10 dni F) nadmanganian potasu – w roztworze 1 g na 100 l wody stosowany podczas kąpieli przez 30-90 minut, 2-3 razy w tygodniu, aż do zniknięcia pleśni.